سند اوقافی چیست؟ نحوه تشخیص سند اوقافی و تفاوت با سند ملکی
در گوشه و کنار هر شهری املاکی به نام وقفی وجود دارد که آنها را با سند اوقافی به فروش می‌رسانند. حتما تاکنون اسم وقف را شنیده‌اید، درواقع وقف سنتی است پسندیده که اکثرا آن را به‌جا می‌آورند. معمولا املاک وقفی قیمت پایین‌تری نسبت به نمونه‌های مشابه خود در منطقه دارند.
به‌عبارت‌دیگر املاکی که سند وقفی دارند با قیمت کمتری به فروش می‌رسند که این موضوع سبب ایجاد شک و تردید در افراد می‌شود. آیا این نوع اسناد با سند ملکی تفاوت دارند؟ آیا در آینده شخصی می‌تواند به‌عنوان مدعی ملک را بگیرد؟ برای گرفتن پاسخ سوالات خود، پیشنهاد می‌دهیم تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
سند اوقافی چیست؟ چند نکته مهم در مورد اسناد اوقافی
قبلا در مقاله‌ای مجزا مفصلا با انواع سند ملک و کاربرد آنها آشنا شده‌اید یکی از این اسناد رایج، سند وقفی است. معمولا مردم تصور می‌کنند سند اوقافی یعنی سند ملکی که معارض بوده یا اداره اوقاف ادعای مالکیت نسبت به ملک داشته است. در صورتیکه املاک اوقافی به املاکی گفته می‌شود که زمین آن به‌وسیله شخص دیگر وقف‌شده و اداره اوقاف آن را در ازای اقساط 99 ساله به افراد دیگر اجاره می‌دهد.
درآمد به‌دست‌آمده از اقساط برای امور مربوطه هزینه می‌شود؛ لازم به ذکر است که اقساط 99 ساله اجاره به‌شرط تملیک نیست. این املاک سند اوقافی دارند و هیچگونه مشکلی برای فروش، اجاره، رهن، ساخت‌وساز و خرید آنها وجود ندارد. این املاک در سراسر ایران وجود دارند و برای افرادی که بودجه آنها برای خرید منزل کم است، مناسب به نظر می‌رسد.
زمین اوقافی چیست؟ نکات مهم در خرید و فروش زمین اوقافی
زمین اوقافی ملکی است که مالک آن را به امور خیریه وقف کرده و در حال حاضر مالک آن اداره اوقاف و امور خیریه است. انجام کارهای خریدوفروش، رهن و اجاره و دخل و تصرف این املاک باید تحت نظارت این سازمان انجام شود.
برخی افراد تصور می‌کنند که خریدوفروش این زمین‌ها مشکل دارد که کاملا اشتباه است. زمین‌های اوقافی به‌راحتی زمین‌های دیگر به فروش نمی‌روند و اکثر افراد از خرید این زمین‌ها به دلیل دردسری که دارند، خودداری می‌کنند. توجه داشته باشید که در هنگام خرید زمین یا املاک اوقافی باید قوانین خاصی را رعایت کنید، به‌عنوان‌مثال این معاملات باید تاییدیه اداره اوقاف را داشته باشند. حتی اگر شخص مالک و صاحب زمین وقفی باشد، بدون تاییدیه نمی‌تواند ملک را اجاره داده یا ساخت‌وساز انجام دهد و به فروش رساند.
این زمین‌ها مانند سایر املاک دارای سند مجزا هستند، اما در برخی از موارد با اسناد حقیقی دیگر تفاوت دارند. این موضوع باعث می‌شود که سپردن وثیقه، اجاره، خریدوفروش آنها از مالک سلب شود. به همین علت سند زمین‌های اوقافی نسبت به سایر اسناد، اعتبار کمتری داشته و درنهایت ارزش املاک وقفی پایین‌تر است. نکته مهم دیگر پرداخت اجاره‌بها به‌صورت سالانه است که باعث کاهش گرایش مشتریان به خرید زمین‌های اوقافی می‌شود. این مبلغ بالا نیست؛ اما اکثر افراد پرداخت این پول را قبول نمی‌کنند.
مشکلات ذکرشده برای املاکی که روی زمین‌های اوقافی نیز ساخته می‌شوند، وجود دارد. توجه داشته باشید که برای زمین‌های وقفی امکان ساخت‌وساز و همچنین دریافت وام وجود دارد.
آشنایی با شرایط خرید و فروش زمین اوقافی
هزینه گرفتن سند اوقافی تحت تاثیر چه عواملی قرار می‌گیرد؟ برای املاک وقفی می‌توان مانند سایر املاک شخصی سند صادر کرد، اما سند این املاک با سایر املاک تفاوت دارد. برای املاک شخصی می‌توانید با دریافت یا انتقال سند رسمی اقدام کنید، اما برای املاک موقوفی این امکان وجود ندارد و دارای محدودیت است. محدودیت این املاک به‌قدری زیاد است که هرکسی شانس خرید آنها را به دست نمی‌آورد، به‌خصوص با توجه به قیمت پایین این املاک که در حدود 20 درصد از سایر املاک هزینه کمتری دارد.
درواقع با دریافت سند عادی برای املاک وقفی، می‌توانید به‌عنوان مستاجر در آنجا ساکن شوید. توجه داشته باشید که مدت اجاره این املاک 99 سال بوده که نشانه تملیک آن نیست. به‌طورکلی هزینه گرفتن سند اوقافی به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هنگامی‌که صاحب ملک خود خریدار باشد
- به تفاوت اعیان و عرصه توجه داشته باشید
- باید متولی را به‌خوبی بشناسید
- باید وام را به‌موقع پرداخت کرد
در تمام مواردی که در قسمت بالا ذکر شد، با توجه به دردسر کمتر، سند اوقافی ارزشمندتر بوده و هزینه مناسب‌تری دارد. سند اوقافی و نحوه گرفتن آن نکات مهم فروش ملک وقفی به‌طورکلی امکان فروش املاک پس از وقف وجود ندارد، اما املاک زیر قابل‌فروش هستند:
- درصورتی‌که ملک خراب و مستهلک‌شده باشد.
- ترس خراب شدن آن در آینده نزدیک را داشته باشید.
- بین موقوف علیهم اختلاف ایجاد شود و احتمال بروز خونریزی وجود داشته باشد.
- احتمال اختلاف بین موقوف علیهم وجود داشته و خطر تخریب ملک را به دنبال داشته باشد.
- توجه داشته باشید که این 4 گروه در صورت داشتن شرایط زیر قابل‌فروش هستند:
- بازسازی و عمران آن با مشکل و سختی بسیار مواجه باشد.
- در صورت قابلیت عمران، کسی هزینه را تامین نکرده و هزینه آن بسیار بالا باشد.
به‌طورکلی املاک وقفی را نمی‌توان به‌راحتی به فروش رساند و یا بعد از فروش آن پولی به شما نخواهد رسید. ناگفته نماند که فروش ملک اوقافی جرم است.
جمع بندی و نتیجه گیری:
در این مطلب سعی کردیم به معرفی سند اوقافی و نکات مهم آن بپردازیم. همانگونه که ذکر شد این املاک اوقافی به املاکی گفته می‌شود که به‌وسیله شخصی وقف شده است. این املاک قیمت پایین‌تری نسبت به سایر املاک دارند و برای افرادی که بودجه کمی دارند، مناسب است. اما برای خریدوفروش املاک وقفی ممنوعیت‌هایی وجود دارد که این موضوع باعث کاهش ارزش و کاهش میزان تقاضای این املاک می‌شود. لازم به ذکر است که اگر قصد خریدوفروش، رهن و اجاره یا ساخت‌وساز این املاک را دارید باید به نکاتی مانند اخذ تاییدیه از سازمان امور اوقاف و خیریه توجه کنید.
در ۲نبش بین صدها هزار آگهی ثبت‌شده جست‌وجو کنید، به سرعت ملک مورد نظرتون رو پیدا کنید و برای انجام معامله‌ای مطمئن، با مشاورین املاک معتمد و متخصص شهرتون در ارتباط باشید.